Handelshuizen zorgen voor meer liquiditeit, minder volatiliteit en lagere handelskosten op de kapitaalmarkten. Om verliezen te beperken moeten pensioenfondsen en andere beleggers snel schakelen. Vaak is er niet meteen een andere belegger beschikbaar, maar men kan wel altijd bij een beurshandelshuis terecht om aandelen of andere financiële instrumenten te kopen of te verkopen. Handelshuizen zijn voortdurend in de markt aanwezig, ook als de volatiliteit piekt en risico’s toenemen. Daarmee worden dalende koersen afgevlakt en de continuïteit van de handel gewaarborgd. Ook verlaagt de technologie van handelshuizen de handelskosten (spread), de afgelopen 15 jaar al met 50%.

Amsterdam is een mondiaal centrum van handelen voor eigen rekening, waar sinds de Brexit ook veel Angelsaksische huizen zich vestigden en met een meer dan 400 jaar lange traditie van market making. Vanuit Amsterdam zorgen handelshuizen voor liquiditeit op de aandelenbeurzen over de hele wereld, door onder alle omstandigheden prijzen af te geven en doorlopend financiële instrumenten in grotere, kleinere en duurzame fondsen te kopen en te verkopen. Taken en bevoegdheden zijn in de wet vastgelegd. ¹

Beleggers, zoals pensioenfondsen, hebben zo de zekerheid dat er altijd een tegenpartij is om mee te handelen, want er is vaak niet meteen een andere belegger beschikbaar. Hierdoor kunnen beleggers direct investeringsbeslissingen uitvoeren en risico's beter afdekken. Om liquiditeit te garanderen houden handelshuizen kortlopend voorraden van financiële instrumenten aan (warehousing). Door continu in de markt aanwezig te zijn en bereid zijn te kopen als anderen willen verkopen of juist te verkopen als anderen willen kopen helpen handelshuizen ook met het dempen van pieken en dalen (volatiliteit) op de beurzen. Als er weinig liquiditeit is, kunnen verkooporders resulteren in een prijsdaling die tot verdere verkooporders leidt. Zo kan een gebrek aan liquiditeit ervoor zorgen dat de volatiliteit wordt versterkt.

“Handelaren voor eigen rekening en risico zorgen voor liquiditeit en voor minder volatiele markten: dankzij hen is er altijd een koers waartegen beleggers kunnen kopen of verkopen (market making).”
Wopke Hoekstra, Minister van Financiën (2020)

Beurzen geven bedrijven en overheden toegang tot kapitaal en faciliteren beleggers vermogen op te bouwen en risico te spreiden. Dat is van groot belang voor de economie. Een bloeiende beurs voorkomt overmatige afhankelijkheid van banken en biedt concurrerende financiering voor bedrijven. Meer specifiek hebben de derivatenmarkten voor Nederlandse pensioenfondsen een risicomanagementfunctie voor het beheersen van de risico’s voor de deelnemers. De activiteiten van handelshuizen zorgen er weer voor dat de beurzen adequaat functioneren.

“Een cruciale rol wordt vervuld door de market makers en liquidity providers, die continu in de markt aanwezig zijn. Daarmee vervullen zij een belangrijke functie omdat zij zorgen dat er voor beleggers altijd een tegenpartij is om mee te handelen. Onder deze turbulente marktomstandigheden is dat meer dan ooit nodig om markten goed te laten functioneren.”
Simone Huis in ’t Veld, CEO Amsterdamse beurs Euronext (2020)

Handelshuizen nemen het risico een financieel instrument te kopen om die tegen een iets hogere prijs te verkopen, als bij een groothandel. Ze speculeren daarbij niet op een prijsdaling of -stijging. De International Organization of Securities Commissions IOSCO concludeert dat dit type liquiditeitsverschaffing van vitaal belang is voor de prijsvorming en cruciaal voor eerlijke en efficiënte markten. Handelshuizen zijn volgens toezichthouder AFM dan ook belangrijk voor de nationale infrastructuur rondom de kapitaalmarkten. Gedurende een crisis helpen ze schokken absorberen, stelde de Bank for International Settlements vast (2016). Toen de volatiliteit door de coronacrisis steeg, was die inzet extra hard nodig. In dit AFM rapport wordt de liquiditeitsverstrekkende rol van handelshuizen tijdens de Coronacrisis uiteengezet.

“Liquiditeit droogt snel op als volatiliteit piekt. Handelaren voor Eigen Rekening blijven tijdens de volatiele marktomstandigheden aanwezig op de markten waarop ze actief zijn, zoals de aandelen- en ETF-markt en dragen zo bij aan liquiditeit.”
Autoriteit Financiële Markten, Implicaties van de coronacrisis voor de financiële stabiliteit (2020)

Door datagedreven technologie en concurrentie hebben handelshuizen de prijsvorming op de markten verbeterd en eraan bijgedragen dat de handelskosten de afgelopen 15 jaar met zeker met 50% zijn verlaagd (studie Vrije Universiteit 2016). Dat is goed voor de vermogens- en pensioenopbouw van Nederlanders. Volgens dit rapport van de AFM uit de 2022 heeft deze verlaging van de handelskosten zich mede door de activiteiten van handelshuizen de afgelopen jaren verder voortgezet.

“Concurrentie tussen verschillende market makers zorgt er voor dat verschillen tussen aan- en verkoopprijzen op de beurs worden geminimaliseerd. Dat resulteert erin dat beleggers minder hoeven te betalen bij aankoop van effecten en een hogere prijs krijgen bij verkoop. Hierdoor kunnen de banken, verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen tegen lagere kosten diensten verlenen. Voor pensioenfondsen (APG) is het heel belangrijk dat zij een deel van haar investeringsbehoefte direct en tegen lage kosten kwijt kan. Zij hebben daarvoor tegenpartijen nodig zoals market makers.”
Femke Halsema, Burgemeester van Amsterdam, brief aan de Gemeenteraad (2018)

Handelshuizen moeten voldoen aan strenge eisen rond o.a. kapitaal en marktintegriteit, staan onder toezicht van AFM en DNB, handelen uitsluitend met eigen geld en voor eigen risico, beheren geen vermogen van anderen en hebben geen cliënten. Handelshuizen hebben een korte risicocyclus en hanteren streng risicomanagement. Transacties worden afgehandeld door een veilig clearingsysteem.

Deze infographic geeft een overzicht van de branche van handelshuizen voor eigen rekening en dit interview meer inzicht in het verstrekken van liquiditeit tijdens de eerste weken van de Coronacrisis. En dit artikel geeft een mooie "blik achter de schermen van de partijen die de beurzen doen werken."